Το θέατρο σκιών είναι ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς, πίσω από το λευκό πανί, εκατοντάδες παραστάσεις αλλά και ιστορίες του Καραγκιόζη με τους 3 γιούς του (Κολλιτήρης, Κοπρίτης και Πιτσικόκος), Χατζηαβάτη, Αγλαΐας, Μπάρπα Γιώργου, Μορφονιού, Πασά, Σταύρακα και των άλλων ηρώων του Θεάτρου Σκιών. Είναι μέρος μιας παράδοσης που έφτασε από διάφορους επισκέπτες, ερωτικούς και επαγγελματικούς μετανάστες, διάφορους εμπόρους που ήρθαν στο νησί μας τον 19ο αιώνα φέρνοντας μαζί τους όλη την ιστορική παράδοση της ψυχαγωγίας, της διδασκαλίας και της διάδοσης του Θεάτρου Σκιών.

Σήμερα, ένας από τους συνεχιστές και δεξιοτέχνες του είδους, ο κ. Γιάννης Αχιλλέως Πάφιος, παίκτης κλόουν τρίτης γενιάς, ένας από τους λίγους θεματοφύλακες του είδους που έχουν απομείνει, προσπαθεί να διατηρήσει αυτό το σημαντικό κομμάτι που κατάφερε, μαζί με τον αδελφό του Χρήστο και ξάδελφο του Χριστόδουλο, να εγγράψουν το θέατρο σκιών στον κατάλογο της άϋλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς στις 24/10/2016. Ταυτόχρονα, όμως, προσπαθεί έτσι ώστε να μεταβιβάσει τις γνώσεις και  την εμπειρία 40 χρόνων στις νέες γενιές κάνοντας εμφανίσεις σε διάφορες κοινότητες, Δήμους, φεστιβάλ, στρατόπεδα, σχολεία αλλά και νηπιαγωγεία της Κύπρου.

Έχει κάνει πολλές επισκέψεις σε τηλεοπτικά αλλά και ραδιοφωνικά κανάλια, όπου ο κ. Γιάννης Πάφιος μίλησε για την ιστορία και παρουσίασε τα μυστικά της μαγείας του θεάτρου σκιών ως επίσης απάντησε σε διάφορα ερωτήματα δημοσιογράφων αλλά και ακροατών. Δημιούργησε το δικό του  Εργαστήρι Θεάτρου Σκιών, που στεγάζει όλη την οικογενειακή παράδοση μέσα από διάφορες φιγούρες των ιστοριών του Καραγκιόζη. Μερικές από αυτές πάνε 50 χρόνια πίσω, όταν τις έφτιαξε ο πατέρας του.

Με την αγάπη και το ενδιαφέρον που έδειξε κατάφερε να διασώσει και να συντηρήσει τρεις φιγούρες του παππού του, ένα Παλάτι, την φτωχική καλύβα του Καραγκιόζη και την γριούλα μητέρα του καραγκιόζη. Επίσης κατάφερε να βρει και να διασώσει μέχρι σήμερα τις διαφημιστικές πινακίδες που έβαλε ο παππούς του Χριστόδουλος Πάφιος λίγο πριν την παράσταση.

Οι φιγούρες εκτιμάται ότι ήταν περίπου 90 χρόνια ζωής, και κατάφερε να τις βρει από συγγενείς και φίλους οι οποίοι απλόχερα τις έδωσαν. Επίσης διατηρεί γραπτά έργα και διάφορες παραγγελίες που έπαιρνε για πωλήσεις φιγούρων.

Σημαντικό είναι ότι στην όλη προσπάθεια του, ο κος Γιάννης Πάφιος, προσπαθεί να δώσει την σκυτάλη στους 4 του γιούς όπου τον συνοδεύουν συχνά στις διάφορες του παραστάσεις, έτσι ώστε να συνεχίσει η παράδοση του θεάτρου σκιών  στην Τέταρτη γενιά.

Μπαίνοντας στον χώρο του εργαστηρίου, μας ξεναγεί με μεγάλο ενθουσιασμό και θαυμασμό. Παρατηρούμε στους τοίχους διάφορες μορφές, άλλες παλιές και άλλες κατασκευασμένες από τον ίδιο πάνω στη «μόλα» των μορφών του πατέρα του. Τα ανασκευάζει και τα τελειοποιεί με διαφορετικά χρώματα και κοστούμια χρησιμοποιώντας τόσο τις γνώσεις του όσο και τη φαντασία του.

Στην αίθουσα γίνεται ξενάγηση όπου ο κ. Γιάννης Πάφιος, στις φιγούρες του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεσπόζει το έργο «Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Καταραμένος Όφις» ως επίσης και ένας από τους εθνικούς μας ήρωες Κατσιαντώνης.

Καθώς μας καθοδηγεί και μας εξηγεί την ιστορία κάθε φιγούρας του Καραγκιόζη, ο κ. Γιάννης Πάφιος μας λέει ότι δουλεύει εντατικά με το Θέατρο Σκιών από το 1985, κουβαλώντας μια βαριά οικογενειακή κληρονομιά –παράδοση. Ο αείμνηστος πατέρας του Αχιλλέας, ο οποίος ασχολήθηκε με το Θέατρο Σκιών για περίπου 13 χρόνια και ο αείμνηστος παππούς Χριστόδουλος, ο οποίος ασχολήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Ο Γιάννης Πάφιος είναι ο Πέμπτος και ο μικρότερος από τους γιούς του Αχιλλέα Πάφιου. Άρχισε να έχει επαφές με τις φιγούρες του Καραγκιόζη όταν ήταν περίπου 8 ετών όπου ο πατέρας του άρχισε να τον παίρνει ως βοηθό στις παραστάσεις του. Περισσότερη όμως εμπειρία είχε και στις διάφορες παραστάσεις που έκανε με τον παππού Χριστόδουλο μέσα στην σκηνή. Στην πορεία άρχισε σιγά σιγά να φτιάχνει φιγούρες, ενώ διδάχτηκε δεξιότητες τόσο από τον παππού του όσο και από τον πατέρα του.

Ο κος Γιάννης Πάφιος μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων πήγε στην Αθήνα όπου σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Εκεί όμως συνάντησε μεγάλους επαγγελματίες καραγκιοζοπαίχτες όπως ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο Θανάσης Σπυρόπουλος, ο Καράμπαλης, Ο Πάνος  Καπετανίδης, Ο Βάγγος και άλλοι όπου παράλληλα με τις σπουδές του παρακολουθούσε με αγάπη και πάθος παραστάσεις θεάτρου σκιών.           

Στις διάφορες παραστάσεις ο παππούς Πάφιος ήταν περιζήτητος για τις ερμηνείες του γιατί συνδύαζε το πατριωτικό στοιχείο με την κωμωδία αλλά και με την χαρακτηριστική του φωνή συνόδευε τις παραστάσεις με τραγούδι. Ο πατέρας Πάφιος ήταν πολύ καλύτερος στις κωμωδίες και είχε πολύ καλές μιμητικές ικανότητες. Ο κ. Γιάννης προσπάθησε να υιοθετήσει αυτά  τα δύο στοιχεία της Σχολής Πάφιου με τα Ελλαδίτικα στοιχεία που πήρε από τις σπουδές του στην Αθήνα.

Ο κ. Γιάννης Πάφιος κάνει διάφορα βιωματικά εργαστήρια κατασκευής παραδοσιακής κυπριακής φιγούρας θεάτρου σκιών σε διάφορους δήμους, κοινότητες και πρόσφατα σε Χριστουγεννιάτικα Χωριά όπου φιλοξενούνται παιδιά, τα οποία φτιάχνουν φιγούρες του Καραγκιόζη, εξηγώντας τους βήμα – βήμα τη διαδικασία. Ξεκινούν από τη μόλα στο σκληρό χαρτόνι, προχωρούν στο σχέδιο, κόβουν τα κομμάτια, τα ενώνουν και δημιουργούν τη δική τους φιγούρα, την οποία παίρνουν μαζί στο σπίτι τους.               

Προχώρησε ακόμα ένα βήμα και εκτός από τις παραδοσιακές φιγούρες του παππού και πατέρα του, φτιάχνει και φιγούρες μοντέρνες όπου χρησιμοποιούνται από Ελλαδίτες καραγκιοζοπαίχτες που είναι πλούσια φιλοτεχνημένες σε χρώμα και ζωντάνια.

Ο κ. Γιάννης Πάφιος μας εξηγεί ότι οι παραστάσεις που κάνει αποτελούνται τόσο από παραδοσιακά έργα του Θεάτρου Σκιών όσο και από νεότερα, δικής του έμπνευσης, σύμφωνα με τα γεγονότα της Κυπριακής επικαιρότητας, προσαρμοσμένα για να γίνονται κατανοητά σε όλες τις ηλικίες.

Οι παραστάσεις του συνοδεύονται πάντα από την κατάλληλη μουσική και τραγούδια όπου σε μερικά τραγουδά και ο ίδιος μιας και έχει εργαστεί και ως μουσικός τόσο στην Αθήνα όσο και στη Κύπρο.

Οι φιγούρες και τα σκηνικά που χρησιμοποιεί έχουν κατασκευαστεί από τον ίδιο και ακολουθούν τα βασικά στοιχεία των οικογενειακών μορφών και κειμηλίων που φυλάσσονται στο αρχείο του. Μέσω αυτών αγωνίζεται για την προβολή και τη συνέχεια της λαϊκής τέχνης του Κυπριακού Θεάτρου Σκιών.

Τα διάφορα έργα του εγκρίθηκαν και τιμήθηκαν με την εμπιστοσύνη των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας. Οι παραστάσεις του Θεάτρου Σκιών Γιάννη Πάφου έχουν τύχει της σχετικής χρηματοδότησης του Υπουργείου Παιδείας που είχε λάβει στο παρελθόν για τη διάσωσή του όσο και με την άδεια που έδωσε στον κ. Πάφιο τόσο για να πραγματοποιήσει παραστάσεις Θεάτρου Σκιών σε σχολεία, ευαγή ιδρύματα  αλλά και διάφορες κοινότητες. Στις παραστάσεις αυτές μπορεί κάποιος να απολαύσει:

1. Παραστάσεις Θεάτρου Σκιών με Εγκεκριμένα Έργα του Υπουργείου Παιδείας
2. Εργαστήρια Κατασκευής Χειροποίητων Φιγούρων
3. Διαλέξεις για το Θέατρο Σκιών για την καταγωγή, την ιστορία και τον ψυχαγωγικό/διδακτικό του ρόλο.
4. Έκθεση Χειροποίητων Παραδοσιακών Φιγούρων από διάφορα υλικά.

Ένας ακούραστος αγωνιστής για τη διατήρηση και διάδοση της παράδοσης του Καραγκιόζη, ο κ. Γιάννης Πάφιος, πριν από λίγα χρόνια, είχε πρόσκληση από το <<Σπίτι της Κύπρου>> στην Αθήνα όπου το Υπουργείο Παιδείας κάλυψε τα έξοδά του για να διοργανώσει παρουσίαση και παράσταση Θεάτρου Σκιών ως επίσης και Εργαστήρι Κατασκευής Φιγούρων Καραγκιόζη. Η ανταπόκριση και η χαρά που έλαβε από το κοινό εκεί ήταν μεγάλη.

Στις 7/12/2023 ο κος Γιάννης Πάφιος θα επισκεφτεί την Ελληνική κοινότητα στην Βασιλεία της Ελβετίας όπου θα κάνει παρουσίαση και εκτέλεση παράστασης θεάτρου σκιών. Αρχές του 2024 ετοιμάζει επίσκεψη στο Birmingham στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου και πάλι θα έχει παρουσίαση. Παράλληλα, ο κ. Πάφιος έλαβε μέρος σε πολυάριθμα φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Αυτό που τον κρατάει είναι η αγάπη του για τον λαϊκό πολιτισμό και την παράδοση  στο Θέατρο Σκιών που κληρονόμησε από τον παππού και τον πατέρα του που μέσα από τις εκπομπές τους διασκέδαζαν τους θεατές σε εποχές που δεν υπήρχε σινεμά και τηλεόραση.